Vì sao cần bổ sung sắt trước và trong thai kì? Bổ sung sắt đúng cách? Bổ sung bao nhiêu sắt khi mang thai để có một thai kỳ khỏe mạnh? Đây là những băn khoăn rất thường gặp ở phụ nữ mang thai và nếu bạn cũng cần giải đáp các câu hỏi đó, hãy cùng xem tiếp bài viết dưới đây nhé!
Vì sao cần bổ sung sắt trước và trong thai kì?
Từ việc mang thai là một giai đoạn đầy hứng khởi và đặc biệt của cuộc đời mỗi người phụ nữ, chăm sóc sức khỏe và dinh dưỡng trong thời kỳ này là điều vô cùng quan trọng. Trong số các yếu tố dinh dưỡng quan trọng, sắt đóng một vai trò không thể phủ nhận trong việc duy trì sức khỏe của cả bà bầu và thai nhi.
Sắt là 1 khoáng chất được tìm thấy trong nhiều protein và enzyme giúp giữ cho cơ thể khỏe mạnh. Hầu hết sắt trong cơ thể được tìm thấy ở hemoglobin, một protein có trong tế bào hồng cầu giúp vận chuyển oxy đến các mô và cơ quan trong cơ thể.
Nếu không có đủ sắt, lượng hemoglobin trong máu sẽ giảm và gây ra thiếu máu. Tình trạng này cũng sẽ dẫn đến việc giảm cung cấp oxy cho tế bào và các cơ quan. Sắt là một trong những khoáng chất quan trọng mà bà bầu cần lưu ý bổ sung để có một thai kỳ khỏe mạnh. Nguyên nhân là do khi mang thai, nhu cầu máu của mẹ bầu tăng lên hơn 50% so với bình thường.
Nếu cơ thể dự trữ sắt không đủ, nồng độ hemoglobin trong máu sẽ giảm. Và nếu không bổ sung kịp thời khiến nồng độ hemoglobin giảm đến một mức nào đó (như dưới 11g/dl ở tam cá nguyệt thứ nhất hoặc thứ ba; dưới 10,5g/dl ở tam cá nguyệt thứ hai) thì sẽ ở mức được gọi là thiếu máu
Bà bầu bị thiếu máu do thiếu sắt là một trong những vấn đề phổ biến. Nếu không phát hiện và can thiệp kịp thời khiến tình trạng thiếu máu trở nên nghiêm trọng, mẹ và bé có thể phải đối mặt với nhiều biến chứng như:
- Đối với mẹ: Dễ sảy thai, tiền sản giật, sinh non, tăng huyết áp thai kỳ, nhau tiền đạo, nhau bong non, băng huyết, nhiễm trùng hậu sản, suy thai.
- Đối với con: Thai nhi sinh ra có nguy cơ bị nhẹ cân, sinh non tháng, suy thai. Ngoài ra, bé cũng dễ mắc các bệnh sơ sinh hơn so với các em bé khác có mẹ không bị thiếu máu.
Nguy cơ thiếu máu: Thiếu máu do thiếu sắt, hay còn gọi là thiếu sắt, là một vấn đề phổ biến trong thời kỳ mang thai. Khi cơ thể không đủ sắt để sản xuất đủ lượng máu, có thể gây ra tình trạng thiếu máu ở cả bà bầu và thai nhi. Điều này có thể dẫn đến mệt mỏi, suy nhược, và ảnh hưởng đến sức khỏe cả hai.
Nếu có thì các triệu chứng cũng tương tự với các triệu chứng khi mang thai nhưng chóng mặt, choáng váng, mệt mỏi…. Do đó, dù có hay không có triệu chứng thì bạn vẫn nên thực hiện xét nghiệm máu khi đi khám định kỳ . Đồng thời, lưu ý bổ sung sắt trong thai kỳ theo hướng dẫn của bác sĩ để để dự phòng thiếu máu do thiếu sắt khi mang thai.
Tóm lại, việc bổ sung sắt trước và trong thời kỳ mang thai là quan trọng để đảm bảo sức khỏe của cả mẹ và thai nhi. Bằng cách này, chúng ta có thể giảm thiểu nguy cơ các vấn đề sức khỏe liên quan đến thiếu sắt và đảm bảo một thời kỳ mang thai khỏe mạnh và an toàn.
Khi Nào Cần Bổ Sung Sắt?
- Phụ nữ có ý định sinh em bé từ trước khi mang thai 3 tháng nên bổ sung sắt, và tiếp tục bổ sung suốt quá trình thai kỳ, cũng như sau khi sinh 1 tháng theo hướng dẫn của bác sĩ.
- Để sắt được hấp thụ tốt hơn, nên uống thuốc sắt khi đói hoặc kèm với nước trái cây, đặc biệt là các loại nước chứa nhiều vitamin C giúp tăng cường hấp thu sắt. Tránh uống sắt cùng với trà hoặc cà phê vì có thể làm giảm khả năng hấp thu sắt. Sắt hữu cơ loại III thường được ưa chuộng hơn sắt sulphate hoặc sắt II fumarate do có hiệu quả hấp thu tốt hơn.
- Bổ sung sắt có thể gây ra tình trạng táo bón, ợ hơi, khó tiêu… Do đó, khi sử dụng sắt cần bổ sung thêm chất xơ từ các loại hoa quả, rau xanh, và ngũ cốc để giảm thiểu tình trạng này.
- Tránh uống sắt cùng lúc với canxi vì canxi có thể cản trở quá trình hấp thu sắt.
- Phụ nữ mang thai nên bổ sung sắt thông qua khẩu phần ăn hàng ngày bằng cách tiêu thụ nhiều thực phẩm giàu sắt như tim gan, lòng đỏ trứng, các loại thịt đỏ, các loại đậu, đỗ, rau xanh, bí ngô, nho…
Bổ sung sắt đúng cách?
Phụ nữ mang thai nên bổ sung từ 30 – 60mg sắt và 400mcg axit folic mỗi ngày . Để bổ sung sắt, mẹ bầu có thể thêm các thực phẩm giàu sắt vào chế độ ăn.
Thuốc bổ sung sắt cho bà bầu thường có mặt dưới 2 dạng: sắt vô cơ (Sắt sulfate) và sắt hữu cơ (Sắt fumarate và sắt gluconate). Trong hai dạng này sắt hữu cơ có ưu điểm hơn sắt vô cơ là dễ hấp thu hơn và ít gây táo bón hơn.
Có thể dùng các loại viên thuốc chứa sắt đơn thuần được sản xuất ở dạng có hóa trị 2 như: viên sắt gluconat, sắt succinat, sắt fumarat, sắt oxalate…
Trên thị trường hiện nay thuốc sắt được bào chế dưới 2 dạng: sắt nước và viên sắt. Sắt nước có ưu điểm là dễ hấp thu, ít gây táo bón, ít gây nóng nhưng lại khó uống và dễ gây buồn nôn. Viên sắt có ưu điểm là dễ uống, không gây buồn nôn nhưng hấp thu kém hơn sắt nước và gây nóng trong nhiều hơn.
Ngoài ra các mẹ bổ sung thêm sắt hàng ngày bằng các thực đơn dinh dưỡng hàng ngày như là :
- Sắt có nguồn gốc động vật gồm các loại thịt, cá và một số nguồn protein động vật khác. Chẳng hạn, trong 100g thịt bò nạc chứa khoảng 2,1 mg sắt, thịt heo chứa khoảng 0,8mg sắt, thịt gà chứa khoảng 0,4 mg sắt; 2 quả trứng chứa 2 mg sắt
- Sắt có nguồn gốc thực vật như rau xanh, ngũ cốc, đậu lăng, đậu thận, bông cải xanh… Để hấp thu sắt từ thực vật tốt hơn, mẹ bầu có thể dùng thêm các loại thực phẩm giàu vitamin C như trái cây, ớt chuông, súp lơ….
Bổ sung bao nhiêu sắt khi mang thai để có một thai kỳ khỏe mạnh?
Trước khi mang thai, cơ thể người phụ nữ cần 15mg sắt mỗi ngày. Đây là một lượng vi chất không nhỏ và nhiều người thường không đáp ứng đủ lượng sắt cho cơ thể như khuyến nghị.
Khi có thai, lượng sắt cần cho cơ thể sẽ tăng gấp đôi, khoảng 30mg/ngày. Nếu không cung cấp đủ, mẹ bầu sẽ mắc chứng thiếu máu, ảnh hưởng tới sức khỏe của cả thai nhi.
Theo khuyến cáo Tổ chức y tế thế giới, phụ nữ lần đầu tiên phát hiện có thai nên uống ngay viên sắt mỗi ngày, uống kéo dài tới sau khi sinh một tháng. Liều bổ sung là 60mg sắt kèm theo acid folic 400mcg mỗi ngày. Ngoài ra cũng nên sử dụng các thực phẩm có tăng cường sắt, acid folic cho phụ nữ mang thai.
Nếu bà bầu chỉ bổ sung sắt qua chế độ ăn thì có thể không đáp ứng đủ lượng sắt mà cơ thể cần bởi trung bình cơ thể chỉ hấp thu khoảng 10% sắt trong thức ăn. Vì vậy, để bổ sung đủ sắt, ngoài việc thêm thực phẩm giàu sắt vào chế độ ăn thì mẹ bầu cần dùng thêm viên uống bổ sắt.
Khi bổ sung thêm viên thuốc sắt, mẹ bầu cần biết rằng sắt là chất dinh dưỡng khó hấp thu, do vậy để cơ thể tăng cường hấp thu sắt bạn nên uống viên sắt lúc bụng đói và uống kèm với các loại nước giàu vitamin C như nước cam, nước chanh… Uống sắt sau ăn 1-2 giờ để cơ thể được hấp thụ sắt tốt
nhất.
Không dùng thuốc sắt cho bà bầu cùng thời điểm với sữa, thuốc bổ sung canxi hay thực phẩm giàu canxi vì canxi làm cản trở khả năng hấp thụ sắt. Vì vậy, thời điểm uống can xi và sắt nguyên chất phải cách xa nhau.
Bổ Sung Sắt qua Thực Phẩm
Thực phẩm giàu sắt luôn được coi là nguồn bổ sung sắt an toàn và đa dạng nhất cho phụ nữ mang thai và các nhóm đối tượng khác. Sắt được tìm thấy nhiều trong các loại thực phẩm có màu đỏ như tim gan, thịt, cá, hải sản, trứng, đậu, ngũ cốc, và các loại rau lá xanh đậm,… Trong đó, nguồn sắt từ thực phẩm có nguồn gốc động vật thường được hấp thụ vào cơ thể tốt hơn so với sắt từ thực phẩm thực vật. Cơ thể có khả năng hấp thụ khoảng 10 đến 15% sắt từ nguồn gốc động vật, trong khi sắt từ nguồn thực vật thường chỉ được hấp thụ khoảng 5 đến 10%. Do đó, để đảm bảo đủ lượng sắt, cần phải bổ sung một lượng sắt gấp 10 lần so với nhu cầu khuyến nghị.
Ngoài việc bổ sung sắt để hỗ trợ tạo máu, phụ nữ mang thai cũng cần bổ sung folate hoặc axit folic tổng hợp, các hợp chất này có thể được tìm thấy trong trái cây như chuối hoặc các loại rau xanh đậm…
Viên Sắt Cho Phụ Nữ Mang Thai
Viên bổ sung sắt cho phụ nữ mang thai có thể được sử dụng dưới hai dạng: sắt vô cơ và sắt hữu cơ. Trong hai loại này, sắt hữu cơ thường có ưu điểm hấp thụ vào cơ thể tốt hơn và ít gây ra tình trạng táo bón cho người sử dụng.
Ngoài ra, phụ nữ mang thai cũng có thể sử dụng viên sắt đơn thuần được sản xuất dưới dạng gluconat, succinat, oxalat,…
Cần Bao Nhiêu Sắt Mỗi Ngày
Số lượng sắt cần thiết mỗi ngày cho phụ nữ mang thai là một thắc mắc phổ biến. Việc bổ sung sắt cần lưu ý rằng, sắt thường được xếp vào nhóm chất khó hấp thu trong cơ thể. Vì vậy, để tăng khả năng hấp thụ của sắt, cần sử dụng viên sắt đúng theo hướng dẫn. Hãy sử dụng viên sắt khi còn đói và kèm theo nước uống giàu vitamin C như nước chanh, nước cam.
Ngoài ra, cần chú ý không sử dụng sắt cùng với sữa, canxi hoặc thực phẩm giàu canxi, vì canxi có thể làm giảm khả năng hấp thụ sắt.
Khi bổ sung viên sắt, cần sử dụng đủ nước và ăn thực phẩm giàu chất xơ để phòng tránh táo bón.
Tuy rằng, bổ sung viên sắt có thể cung cấp đủ sắt mỗi ngày cho phụ nữ mang thai, nhưng vẫn cần tư vấn từ bác sĩ để đảm bảo an toàn cho mẹ bầu và thai nhi. Phụ nữ mang thai không nên tự mua thuốc bổ sung trừ khi có chỉ định của bác sĩ.
Khi sử dụng thuốc, cần tuân thủ đúng hướng dẫn và tránh bổ sung quá liều trong thời gian dài để tránh các vấn đề sức khỏe như xơ gan, tim mạch, tiểu đường,…